Projekty

„Otwarty System Archiwizacji – centrum udostępniania wirtualnych zbiorów archiwów społecznych”

W 2017 roku Fundacja Ośrodka KARTA otrzymała dofinansowanie z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Kultura cyfrowa” na realizację projektu „Otwarty System Archiwizacji - centrum udostępniania wirtualnych zbiorów archiwów społecznych”. W ramach projektu:

  • powstał portal osa.archiwa.org, prezentujący zbiory archiwów społecznych i umożliwiający ich przeszukiwanie. Na portalu stworzono 9 podstron organizacji, na których umieszczono ponad 11 tysięcy archiwaliów w postaci cyfrowej;
  • zamieszczone na portalu zbiory zostały udostępnione w formie cyfrowych opowieści.

2017: „Nowoczesne i kreatywne archiwa społeczne – wspieranie i sieciowanie”

W 2017 roku Fundacja Ośrodka KARTA otrzymała dofinansowanie z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Rozwój sektorów kreatywnych” na realizację projektu „Nowoczesne i kreatywne archiwa społeczne - wspieranie i sieciowanie”. W ramach projektu:

  • rozbudowano funkcjonalności portalu archiwa.org - portal stał się bazą wiedzy oraz miejscem promocji archiwów społecznych. Obecnie baza archiwów społecznych prezentuje 499 archiwów społecznych, na portalu w 2017 roku prezentowano szereg aktualności z działalności archiwów społecznych;
  • przygotowano 7 wirtualnych wystaw, które w atrakcyjny sposób promują działalność archiwów społecznych;
  • zorganizowano dwa otwarte szkolenia z zasad i obsługi Wikipedii (30 maja 2017 i 1 grudnia 2017), w szkoleniach wzięło udział 20 osób;
  • odbył się maraton pisania haseł do Wikipedii, prowadzony przez eksperta ze Stowarzyszenia Wikimedia Polska;
  • przeprowadzono wikiprojekt “Archiwa społeczne w Wikipedii” (11 organizacji pozarządowych przystąpiło do projektu, powstało ponad 100 nowych artykułów oraz udostępniono na wolnych licencjach 100 fotografii (około 800 tys. odsłon stron w trakcie trwania projektu);
  • zorganizowano 2 cykle szkoleń online (każdy cykl stanowiło 8 webinariów poświęconych różnym narzędziom i aspektom prezentowania zbiorów archiwalnych w internecie), w których wzięło udział łącznie 78 osób;
  • na sesji inauguracyjnej VIII Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych zaprezentowano zasady działania archiwów społecznych - około 600 uczestników;
  • na Krakowskim Przedmieściu została zorganizowana Alejka Archiwów Społecznych na Pikniku Organizacji Pozarządowych, w której swoje działania zaprezentowały organizacje pozarządowe prowadzące działalność archiwalną - około 3000 odbiorców;
  • odbył się II Kongres Archiwów Społecznych (9 września 2017 r. jako wydarzenie towarzyszące VIII Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych), w którym wzięło udział około 180 osób.

2017: „Pamięć trzeciego sektora”

W 2017 roku Fundacja Ośrodka KARTA otrzymała dofinansowanie ze środków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Projekt miał na celu podniesienie wiedzy i umiejętności członków organizacji pozarządowych w zakresie zabezpieczania ich zbiorów archiwalnych i wzmocnienie ich aktywności w tej dziedzinie oraz wzrost świadomości na temat problemu zabezpieczania swoich zbiorów u około 1000 organizacji w ciągu 11 miesięcy trwania projektu. Celem było również zbudowanie trwałych narzędzi i metod do pracy NGO nad własnym zasobem archiwalnym. W ramach projektu zrealizowano zadania:

  • zorganizowano II Kongres Archiwów Społecznych (9 września 2017 r. jako wydarzenie towarzyszące VIII Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych);
  • zorganizowano szkolenia stacjonarne i on-line, w których wzięło udział łącznie 145 osób;
  • przygotowano broszurę edukacyjną “Archiwum organizacji pozarządowej”;
  • na Krakowskim Przedmieściu 9 września 2017 roku została zorganizowana Alejka Archiwów Społecznych na Pikniku Organizacji Pozarządowych, w której swoje działania zaprezentowały organizacje pozarządowe prowadzące działalność archiwalną;
  • przygotowano edukacyjny samouczek na temat zasad prowadzenia archiwum organizacji pozarządowych.

2016–2017: „Archiwistyka społeczna - potencjał działań oddolnych w sferze historii i dziedzictwa

W 2016 roku Fundacja Ośrodka KARTA otrzymała dotację z programu “Obserwatorium kultury” Narodowego Centrum Kultury. Projekt został zakończony w grudniu 2017. Projekt miał na celu zgromadzenie danych na temat zasobów dziedzictwa kulturowego, znajdujących się w zbiorach organizacji społecznych i archiwów społecznych, jako części ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego oraz stworzenie raportu opisującego zjawisko oddolnej aktywności obywatelskiej skupionej na zabezpieczaniu lokalnych zasobów dziedzictwa. W ramach projektu zrealizowano zadania:

  • stworzono raport “Archiwistyka społeczna. Diagnoza i wyzwania”; Raport miał na celu przeanalizowanie pod względem jakościowym oraz ilościowym zbiorów społecznych, jak i opiekujących się nimi podmiotów, opisanie zjawiska archiwistyki społecznej pod kątem realiów prawnych, w których archiwa społeczne funkcjonują, analizę obecności tematu archiwistyki społecznej w nauce i dydaktyce uniwersyteckiej w latach 2005–2016 oraz analizę potencjalnego przywrócenia rejestru niepaństwowego zasobu archiwalnego w prawie archiwalnym.
  • dokonano przebudowy bazy prawie 500 archiwów społecznych na portalu www.archiwa.org do standardu ISDIAH (międzynarodowego standardu opisu instytucji przechowującej archiwalia);
  • stworzono webową wersję Otwartego Systemu Archiwizacji;
  • przeprowadzono 22 wizyty studyjne w organizacjach pozarządowych posiadających zagrożone materiały archiwalne;
  • przeprowadzono wywiady badawcze z 10 aktywnymi archiwami społecznymi.

2014–2016 „Stabilizacja archiwistyki społecznej w Polsce”

W 2014 roku Ośrodek KARTA, w ramach projektów systemowych konkursu „Obywatele dla Demokracji” finansowanego z Funduszy EOG otrzymał dwuletnią dotację na projekt „Stabilizacja archiwistyki społecznej w Polsce”. Projekt został zakończony w kwietniu 2016. Celem projektu była stabilizacja sytuacji podmiotów tworzących archiwistykę społeczną: poprzez uruchomienie stałego wsparcia finansowego dla nich, zbudowanie sieci współpracy między nimi, udostępnienie darmowych narzędzi do zarządzania zasobem, profesjonalizację archiwistów społecznych. Oto niektóre z rezultatów projektu:

Pobierz raport ewaluacyjny projektu.

2015: „Opracowanie, ochrona, digitalizacja, upowszechnianie archiwaliów Ośrodka KARTA i innych archiwów społecznych”

W 2015 roku Fundacja Ośrodka KARTA otrzymała dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach priorytetu „Dziedzictwo kulturowe / Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” zarządzanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

Projekt „Opracowanie, ochrona, digitalizacja, upowszechnianie archiwaliów Ośrodka KARTA i innych archiwów społecznych”, będący kontynuacją działań archiwalnych Ośrodka KARTA i współpracujących z nim archiwów z roku 2014, pozwolił na opracowanie w 2015 roku 1 kolekcji archiwalnej Fundacji Ośrodka KARTA oraz 6 kolekcji 5 współpracujących z nim archiwów społecznych. W projekcie udział wzięli: Fundacja TRES, Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka, Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju “Młody Mołodycz”, CATL przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bartoszycach, CATL przy Bibliotece Publicznej im. Jarosława Iwaszkiewicza w Sępólnie Krajeńskim.

Wszystkie kolekcje stanowią część niepaństwowego zasobu archiwalnego.

Zgodnie z wnioskiem w wyniku realizacji zadania opracowane zostały 43 283 strony dokumentów i 3774 zdjęcia. Digitalizacji poddano 38283 strony dokumentów i 3174 fotografie. Skany zostały udostępnione w Internecie na stronie Biblioteki Cyfrowej Ośrodka KARTA oraz na stronach poszczególnych archiwów. Powstało 5 katalogów archiwalnych, a 2 katalogi zostały uzupełnione o nowo opracowane archiwalia.

Niewymiernym rezultatem realizowanego zadania była integracja środowiska polskich archiwów społecznych (biorących udział w projekcie) oraz zwiększenie kompetencji archiwistów społecznych w zakresie standaryzacji ich prac, zgodnie z wytycznymi Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych i Narodowego Archiwum Cyfrowego.

W projekcie udział wzięli:

  • Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bartoszycach
  • Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej przy Bibliotece Publicznej im. Jarosława Iwaszkiewicza w Sępólnie Krajeńskim
    • Kolekcję Janiny i Andrzeja Komierowskich można obejrzeć na tej stronie, a katalog pobrać tutaj
  • Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka
    • Kolekcję Unii Wolności (kontynuacja działań z 2014 roku) można obejrzeć na tej stronie, a katalog pobrać tutaj
  • Fundacja TRES
    • Kolekcję Constantego Sikorskiego można obejrzeć na tej stronie, a katalog pobrać tutaj
  • Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju „Młody Mołodycz”
    • Kolekcję Rodziny Ruebenbaurów można obejrzeć na tej stronie, a katalog pobrać tutaj
    • Kolekcję Teodozji Dudek można obejrzeć na tej stronie, a katalog pobrać tutaj
  • Fundacja Ośrodka KARTA Kolekcję Polskiej Akcji Humanitarnej można obejrzeć na tej stronie, a katalog pobrać tutaj

2014: „Opracowanie, ochrona, digitalizacja, upowszechnianie archiwaliów Ośrodka KARTA i innych archiwów społecznych"

W 2014 roku Fundacja Ośrodka KARTA otrzymała dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach priorytetu „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

Projekt „Opracowanie, ochrona, digitalizacja, upowszechnianie archiwaliów Ośrodka KARTA i innych archiwów społecznych” pozwolił na opracowanie 19 kolekcji archiwalnych ­ Ośrodka KARTA i 12 współpracujących z nim archiwów społecznych. W projekcie udział wzięli: Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju “Młody Mołodycz”, Kwidzyńskie Towarzystwo Kulturalne, Fundacja Centrum im. Bronisława Geremka, Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie, Fundacja Sedina.pl, Fundacja Sopockie Korzenie, Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej (CATL) przy Bibliotece Publicznej im. Jarosława Iwaszkiewicza w Sępólnie Krajeńskim, CATL przy Gminnej Bibliotece w Jaśle z/s w Szebniach, CATL przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Konstantynowie Łódzkim, CATL przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Milanówku, CATL przy Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Brzesku, CATL przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bartoszycach.

Wszystkie zbiory są częścią niepaństwowego zasobu archiwalnego. W wyniku realizacji zadania opracowanych zostało 43809 stron dokumentów oraz 12925 zdjęć. Zdigitalizowano i udostępniono 288751 tysięcy stron dokumentów oraz 7925 zdjęć. Powstało 16 katalogów archiwalnych. Do tego zostało opracowanych 55 tysięcy egzemplarzy czasopism i 6 tysięcy tytułów książek drugiego obiegu.

Projekt miał na celu integrację części archiwów, prezentowanych na prowadzonej przez Ośrodek KARTA stronie www.archiwa.org. Ma on kluczowe znaczenie w zakresie standaryzacji prac archiwów społecznych, zgodnie z wytycznymi Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych i Narodowego Archiwum Cyfrowego.

W projekcie udział wzięli:

2013: „Archiwa społeczne w Polsce: ewidencja, edukacja, promocja (kontynuacja)”

W roku 2013 Fundacja Ośrodka KARTA kontynuowała realizację projektu “Archiwa społeczne w Polsce…” w ramach programu “Archiwistyka Społeczna” ze środków finansowych Narodowego Instytutu Audiowizualnego, prowadzonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach zadania między innymi:

  • powstał raport dotyczący diagnozy archiwistyki społecznej;

  • przeprowadzono dwie rundy szkoleń, w których efekcie założono 20 stron CATL archiwom społecznym;

  • podjęto szereg działań związanych z promocją projektu i całej dziedziny archiwistyki społecznej; Powstał profesjonalny spot promujący archiwistykę społeczną i działania Ośrodka KARTA w tej dziedzinie.

2012: „Archiwa społeczne w Polsce: ewidencja, edukacja, promocja”

W roku 2012 Fundacja Ośrodka KARTA realizowała projekt “Archiwa społeczne w Polsce…” w ramach programu “Archiwistyka Społeczna” ze środków finansowych Narodowego Instytutu Audiowizualnego, prowadzonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach projektu zrealizowano zadania:

  • stworzono portal archiwów społecznych www.archiwa.org, na którym zaprezentowano informacje o 400 archiwach;

  • udostępniono narzędzia do wymiany informacji o zasobie archiwów społecznych: katalog nagrań historii mówionej oraz katalog książek i czasopism II obiegu;

  • wydano książkę “Archiwistyka społeczna”, którą udostępniono w formie cyfrowej na licencji Creative Commons BY SA na portalu archiwa.org.

2012–2013 „Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej (CATL). Rozszerzenie i wzmocnienie Sieci www.archiwa.org oraz profesjonalizacja metody i narzędzi ustanawiania CATL”

Fundacja Ośrodka KARTA w latach 2012-2013 realizowała projekt “Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej…” w ramach II rundy Programu Rozwoju Bibliotek, będący kontynuacją i rozszerzeniem projektu “Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej”. W ramach projektu zrealizowano zadania:

  • stworzono społeczne archiwa historyczne - koordynowane przez bibliotekarzy - przy udziale mieszkańców (także dzieci i młodzieży), instytucji/organizacji lokalnych, liderów społeczności lokalnej i aktywnych internautów działających w lokalnych społecznościach internetowych (poświęconych historii regionu);

  • przeprowadzono szkolenia dla bibliotekarzy z 50 bibliotek gminnych z prowadzenia archiwum społecznego; W szkoleniach pojawił się nowy blok tematyczny: “historia a problematyka praw człowieka - w bibliotece”;

  • utworzono przy bibliotekach Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej - na stronach których udostępniono zbierane wcześniej, następni zdigitalizowane - historyczne materiały źródłowe; Powstało 50 nowych stron CATL;

  • opracowano publikację “Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej w Polsce - przewodnik”.

Projekt dofinansowano ze środków Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (FRSI).

2009–2012 „Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej”

Fundacja Ośrodka KARTA w roku 2009 rozpoczęła realizację projektu “Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej” w ramach I rundy Programu Rozwoju Bibliotek. Projekt miał na celu uczynienie z bibliotek gminnych miejsc aktywizacji środowisk lokalnych do ocalania, pielęgnowania i upowszechniania historii i tradycji lokalnej oraz budowania poczucia tożsamości lokalnej mieszkańców wsi i małych miast. W ramach projektu:

  • stworzono społeczne archiwa historyczne - koordynowane przez bibliotekarzy - przy udziale mieszkańców (także dzieci i młodzieży), instytucji/organizacji lokalnych, liderów społeczności lokalnej i aktywnych internautów działających w lokalnych społecznościach internetowych (poświęconych historii regionu);

  • przeprowadzono szkolenia dla bibliotekarzy z 60 bibliotek gminnych z tworzenia archiwum społecznego. W ramach szkoleń uwzględniono następujące bloki tematyczne: tworzenie społecznego archiwum społecznego; pozyskiwanie archiwaliów; w tym relacji świadków historii; digitalizacja zbiorów; wykorzystanie materiałów do wystaw czy publikacji;

  • utworzono przy bibliotekach Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej - strony domowe CATL oparte na przygotowanym specjalnie do celów projektu systemie zarządzania treścią (CMS) oraz mechanizmie powiązań strony domowej CATL z centralnym katalogiem dLibry. Powstało 60 takich stron, którym stworzono wspólną platformę udostępniania i promowania zasobu cyfrowego kopii oryginalnych materiałów archiwalnych;

  • opracowano skrypt zawierający wyczerpujący opis metody inicjowania, tworzenia i prowadzenia CATL.

Projekt dofinansowano ze środków Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (FRSI).